Στρατηγική Εκτίμηση Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Σχέδια και/ή Προγράμματα

Στόχος της Οδηγίας ΣΕΠΕ είναι η υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος και η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην προετοιμασία και θέσπιση σχεδίων και προγραμμάτων με σκοπό την προώθηση βιώσιμης ανάπτυξης, εξασφαλίζοντας ότι, σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, θα γίνεται εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ορισμένα σχέδια και προγράμματα που ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η Οδηγία μεταφέρθηκε στην εθνική νομοθεσία το 2005 με το Νόμο για την εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον ορισμένων σχεδίων και/ή προγραμμάτων (N. 102(Ι)/2005)

Σκοπός του Νόμου για την εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον από έργα και προγράμματα είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στην προετοιμασία και έγκριση σχεδίων και προγραμμάτων που ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον για την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης.

Ο Νόμος καλύπτει σχέδια ή προγράμματα που εκπονούνται για διάφορους τομείς της οικονομίας, όπως γεωργία, κτηνοτροφία, δασοπονία, αλιεία, λατόμηση και εξόρυξη ορυκτών, ενέργεια, βιομηχανία, μεταφορές, διαχείριση αποβλήτων, διαχείριση υδάτινων πόρων, τηλεπικοινωνίες, τουρισμός, και χωροταξία και χρήση γης και τα οποία καθορίζουν το πλαίσιο για μελλοντικές άδειες έργων που καλύπτονται από το Νόμο για την εκτίμησης των επιπτώσεων στο Περιβάλλον από έργα. Επίσης, κάτω από το Νόμο εμπίπτουν και σχέδια ή προγράμματα τα οποία θα πραγματοποιηθούν σε ζώνες διατήρησης ή προστασίας και για τα οποία απαιτείται εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων σύμφωνα με το Νόμο για την προστασία και διαχείριση της φύσης και της άγριας ζωής ή το Νόμο για την προστασία και διαχείριση άγριων πουλιών και θηραμάτων.

Κατά την ετοιμασία ενός σχεδίου ή προγράμματος, η αρμόδια αρχή ζητά κατά τα αρχικά στάδια του σχεδιασμού γνωμάτευση από την Περιβαλλοντική Αρχή κατά πόσον απαιτείται η ετοιμασία Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ). Στην περίπτωση που η Περιβαλλοντική Αρχή κρίνει σύμφωνα με κριτήρια που καθορίζονται στο Νόμο (Παράρτημα ΙΙ) ότι το σχέδιο ή πρόγραμμα ενδέχεται να επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον ζητά την ετοιμασία σχετικής μελέτης.

Η αρμόδια αρχή για την ετοιμασία του σχεδίου ή προγράμματος ετοιμάζει και υποβάλλει τη ΣΜΠΕ στην Περιβαλλοντική Αρχή, δημοσιοποιώντας παράλληλα σχετική γνωστοποίηση σε δύο ημερήσιες εφημερίδες και στο διαδίκτυο, ενημερώνοντας το κοινό αναφορικά το σχέδιο ή πρόγραμμα, τους χώρους και ώρες που η ΣΜΠΕ μπορεί να τύχει επιθεώρησης και το δικαίωμα κάθε προσώπου να υποβάλει απόψεις στην ΠΕριβάλλοντική Αρχή εντός 35 ημερών από την ημέρα δημοσίευσης της γνωστοποίησης.

Η Μελέτη εξετάζεται σε συνεδρία της Επιτροπής Αξιολόγησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Σχέδια και/’η Προγράμματα η οποία έχει συσταθεί σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η Επιτροπή απαρτίζεται από 9 Μέλη (Τμήματα/Φορείς). Συγκεκριμένα, της Επιτροπής προεδρεύει το Τμήμα Περιβάλλοντος, ενώ μόνιμα μέλη είναι το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορείου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, τη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης, το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, το Υπουργείο Εσωτερικών, την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών και Οικολογικών Οργανώσεων, το ΕΤΕΚ, το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Η Επιτροπή λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις που έχουν υποβληθεί από το κοινό διαμορφώνουν τις εισηγήσεις τους προς την Περιβαλλοντική Αρχή. Ο ρόλος της Επιτροπής είναι συμβουλευτικός προς την Περιβαλλοντική Αρχή, η οποία έχει και την τελική ευθύνη της ετοιμασίας της σχετικής Γνωμάτευσης. Η Γνωμάτευση της Περιβαλλοντικής Αρχής η οποία αποστέλλεται στην αρμόδια αρχή καθορίζει τις περιβαλλοντικές παραμέτρους που πρέπει να ενσωματωθούν στο σχέδιο ή πρόγραμμα ή συγκεκριμένες διαφοροποιήσεις με τις οποίες θα διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος, όπως το σχέδιο ελέγχου και παρακολούθησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά την εφαρμογή. Η αρμόδια αρχή οφείλει να λαμβάνει υπόψη κατά τη λήψη απόφασης τη ΣΜΠΕ που έχει ετοιμαστεί, τις απόψεις που έχουν εκφραστεί και τη Γνωμάτευση της Περιβαλλοντικής Αρχής.